Mình nghĩ chắc ai cũng vậy, đều sẽ sử dụng rất nhiều phương tiện khác nhau để đọc sách, có thể là sách giấy, kindle, máy tính, hay bất kỳ thứ nào khác, tiện đâu đọc đấy. Do quá tuỳ tiện nên lâu lâu không nhận ra, gần đây mình mới ngộ ra là tốc độ đọc sách và cả hứng thú của mình hoàn toàn thay đổi tuỳ thuộc vào phương tiện mà mình lựa chọn.
Dạo này thì cũng bận, cũng lười (mà lười là chính) nên thời gian đọc sách không nhiều, nhưng thời gian để nghĩ về nhiều thứ thì tăng lên nên mới nhận ra được sự khác biệt này. Mình nhận ra một điều là kích cỡ màn hình càng to hoặc cỡ chữ càng nhỏ thì đọc càng nhanh, cũng tức là số từ trên dòng càng nhiều thì càng nhanh, vậy nên mới có cơ sở cho phương pháp đọc sách trên kindle hay máy tính bảng theo hướng ngang thay vì dọc. Nên phương tiện đọc kém hiệu quả nhất chính là điện thoại.
Có rất rất nhiều nguyên nhân làm giảm tốc độ đọc khi đọc trên điện thoại. Một là, màn hình quá nhỏ, cho dù có chỉnh chữ nhỏ xíu xíu xíu thì cũng vẫn không được mấy chữ trên một lần lật, lật nhiều thì đau tay mà bị phân tâm khi đọc rất nhiều, ngoài ra lại còn khó tóm ý của cả đoạn. Hai là, mình hay dùng điện thoại khi đi lại (không tốt cho lắm), hay lên tàu, hoặc lúc phải đợi bạn khi có hẹn mà bạn đi muộn (biết sao được, ngoài Nhật với Đức thì thấy nước nào cũng cao su à, đặc biệt là Việt Nam). Thời gian rảnh trống ấy vốn không để làm gì, lôi điện thoại đọc cũng chỉ giết thời gian nên mình không thật sự tập trung được vào mạch truyện, chưa kể tới mỗi lần ngắt quãng đọc chỉ 15-20 phút chưa kịp hồi tưởng phần trước thì đã hết thời gian rồi…
Sau khi viết xong bài này mình đã nhận ra mình lãng phí thời gian như thế nào khi cứ cố căng mắt đọc truyện trên điện thoại. Tỉ dụ như cuốn “The Stone Monkey” hay “The Sleeping Doll”, mình dùng hoàn toàn thời gian đi tàu, tức là khoảng gần 2 tiếng/tuần để đọc nhưng cũng phải rất lâu (1-2 tháng mới đọc xong được). Chính xác là cuốn “The Stone Monkey” mình đọc mất gần 20 tiếng @@ một tốc độ quá kinh khủng, do vừa đọc vừa ngắt quãng rồi làm việc khác nên mình quên chi tiết, lại phải giở lại, đọc ngắt quãng quá nên cũng không hứng thú đọc nữa, rồi chen quyển khác vào giữa v.v… Thời gian đọc kéo dài cũng là một vấn đề phải suy nghĩ, nhưng có những tác phẩm cần thời gian đọc thật chậm để suy nghĩ. Cho dù là vấn đề thời gian hay bất kỳ chuyện gì đi nữa, thì đọc trên điện thoại quả thực là một thất sách (điện thoại của mình màn hình tương đối nhỏ, tuy cũng là cỡ thông thường trên thị trường – 5 inch – nhưng vẫn không đủ).
Viết bài này xong cũng là một cách mình nhìn lại bản thân, và nhận ra là những quyển mình đọc trên kindle để lại ấn tượng trong mình sâu nhất. Lý do chính nhất là chỉ khi đọc trên kindle mình mới dùng đánh dấu highlight và thêm vài ghi chú vào những đoạn mà mình thích, sau khi đọc xong còn lượn lại đọc mấy phần mình đánh dấu lại một lần nữa nên nội dung truyện cảm giác rất ngấm. Mình có làm điều tương tự với đọc trên điện thoại (thay vì đánh dấu thì mình chụp màn hình cho nhanh…), nhưng do màn hình quá nhỏ nên nhiều lúc phải chụp mấy hình mới hết đoạn mình thích… Mình cứ nghĩ những truyện mình đọc trên máy tính mới là nhớ nhất, nhưng thực ra trên máy kéo chuột nhanh quá, cộng với thói quen vào mạng đọc linh tinh xoay quanh tác phẩm nên thành ra vừa đọc bị lướt qua nhanh mà lại vừa bị phân tâm nhiều. Kết quả là những cuốn mà nhớ nhất chính là những cuốn đọc sách giấy (có tiếp xúc vật lý), sau đó là đến những cuốn đọc trên kindle.
Thay cho lời kết mình xin tạm kết luận với người như mình, thì hiệu quả nhất là đọc sách giấy (hãn hữu thì đành đọc kindle), ngoài ra thì hiệu quả hơn khi có ghi chép lại trong khi đọc và viết cảm nhận sau khi đọc, vì mấy việc này giúp ích rất nhiều trong việc tiếp thu các tác phẩm đã đọc và nhớ lâu hơn. Trong các phương pháp mình đã từng thử, thì cách tăng tốc độ đọc nhanh nhất là thu nhỏ cỡ chữ lại, hoặc xoay ngang màn hình (đối với máy tính bảng), làm sao cho một dòng có càng nhiều chữ thì tốc độ đọc sẽ càng nhanh. Tuy nhiên thì đọc nhanh đến mấy mà không cân bằng tỉ lệ input:output thì cũng không ổn (à nói mới nhớ chưa giới thiệu cuốn output hay ho, sẽ nhớ ghi lại để viết), nên giảm thời gian đọc mà thay vào đó là tìm cách viết nhiều hơn, vì thay vì không rõ bản thân tiếp nhận được bao nhiêu lượng thông tin thế này có vẻ nguy hiểm ra phết :(. Hết rồi, bài này trong draft khá lâu rồi nay edit nốt để cho nó ra ánh sáng, đặng còn biết đường sửa chữa thói quen đọc ẩu hiện tại, cố gắng dùng đúng phương tiện và phương pháp để đọc hiệu quả, để ngấm hơn.